thay vậy". Kỵ nói. Thì ra, theo lời kỵ, cụ tằng tổ đỗ đầu thi hương, lŕ bậc danh sĩ nổi tiếng, lại có tài dùng các pháp thuật hộ mệnh tàng hình với các phép nhâm, cầm, độn, toán. Cụ tằng tổ khi làm quan trong triều đã nhiều lần khuyên can vua tránh điều bạc ác, làm điều nhân nghĩa cho dân chúng, được các trung thần nghĩa sĩ trong triều vô cůng mến mộ. Thế nhưng, cuối cùng, người lại bị bọn nịnh thần vu oan hãm hại. Người bị vua bắt giam, bọn ngục tốt ngày đêm khảo đả, cứ ngực người chúng đá, bắt người khai là cầm đầu gian đảng. Căm uất, người đă vượt ngục dấy binh và hy sinh nơi trận tiền vì một mũi tên độc bắn trúng ngực.
Im lặng cho câu chuyện trải cái dư ba xúc động của nó. Cái quạt trần vẫn quay, nhưng ý tứ khép nép. Ngưng một lát, chú có vẻ bị kích động, nói tiếp :
- Kỵ vừa kể đến đây thě nghe thấy một giọng oang oang ở bên cạnh. Quay lại, chú thấy một người đàn ông nai nịt gọn gàng, chân đi ủng, đầu đội
mũ bình thiên, hai tai ngang, tay cầm thanh đoản đao, vừa đi tới.
- A, ông của cháu Dũng đây rồi !
Tôi định đưa cháu sang thăm ông đây.
Kỵ reo mừng. Người đŕn ông tướng con nhà võ, tức là người ông của chú, nghe vậy, lập tức bước tới, cắp thanh
đ
oản đao vŕo nách, ôm chầm lấy chú.
- Trời ! Cháu của ông đây, hả ?
Chẳng hay cháu có việc gì hay là lạc lối xuống đây ?
Chú đáp :
- Cháu là công nhân địa chất.
Cả kỵ lẫn ông đều ngơ ngác không hiểu. Chú liền giải thích :
- Cháu đi těm sắt trong lòng đất.
Sắt để lŕm vũ khí, làm máy móc cho đất nước, kỵ với ông ạ.
- à. Rứa thì kỵ hiểu. Sắt để rèn thanh đoản đao ông cầm tę !
- ừ, vậy ông cũng hiểu ! Với thanh đoản đao ni, ông đă cùng nhị vị tướng quân nữa, dẫn ba nghìn phu thợ, binh lính khởi nghĩa và suýt nữa thì thay đổi
được cảnh huống sơn hŕ hồi đó, cháu ạ.
- ạng kể cho cháu nó nghe !
Kỵ đưa mắt, nói. ạng chống mũi dao xuống đất, nhěn chú :
- Cháu học sử ký nước ta có nghe nói có một thời vua chúa nhà Nguyễn đua nhau bóc lột, hà hiếp dân chúng, tích tụ của cải, xây dựng lăng tẩm không ?
- Cháu có biết.
- ạng làm tướng trong triều thời đó. Đau lňng lắm, cháu ơi. Ba ngàn phu chia làm hai hiệp, mỗi hiệp sáu tháng ròng, liên tục sáu năm trường. Lính cực nhọc đằng lính. Phu cực khổ đằng phu. Canh năm dậy. Canh hai mới ngừng công việc. Lại thêm bọn biện lý hộ công ngày đêm thúc ép. Hờn căm chất ngất cao bằng núi. Ba ngàn thợ dưới sự chỉ huy của ông chia làm ba đạo, canh năm ngŕy đó nhất tề vůng dậy. ạng dẫn đầu trung đạo, xông thẳng vŕo tâu môn, áp sát giường bạo chúa. ại chao, thanh đoản đao
này chỉ còn cách thân thể tên vua bạo tàn một bức vách thì tên Chưởng vệ Long võ quân hèn hạ thức giấc, kịp thời chạy ra chẹn cửa. Đúng lúc ấy ông phát chứng đau bụng. ại, trời chưa cho ta vận hội ! ạng ngă xuống và bị mũi giáo của chính tên Chưởng vệ nọ đâm vŕo tim. Sau đó cả gia quyến, họ hŕng ta còn bị xử tội lăng trì, bêu đầu, tru di tam tộc và tịch thu tài sản. Có lẽ, nhờ ân ưu xóm làng mà dòng họ chỉ còn một giọt máu, ấy là bố con lúc ấy là đứa hài nhi, thoát được, nhờ sự che giấu của xóm giềng.
- Bố cháu Dũng có nhà không, nhẩy ! - Kỵ bỗng nghển cổ sang trái, cao giọng hỏi.
- Có đấy ! - ạng đáp thay.
- Ta sang đó đi. Cho bố con hắn trộ nhau, cho hắn mừng !
Thế là cả kỵ, cụ, ông đưa chú đi... Lúc đó hěnh như là trời đã sáng...
Tôi như chồm lên, rùng mình :
- Chú ơi, chú có thấy ngực ông có vết đạn không ?
Chú Dũng nhìn tôi, xa lạ :
- Ai bắn ông ? Làm gì có ai bắn
ô
ng ?
Tôi lặng đi.
Da tay tôi nổi gai rờn rợn. Những
cảm xúc phi thường rùng rùng chuyển động trong tôi. Tôi nổi chìm trong câu chuyện vừa hư ảo lại vừa như xác thực chú tôi vừa kể. Tôi nhớ tới buổi tôi cùng bà tôi viếng mộ ông tôi ở Yên Kỳ. Người ta chẳng ai sống mãi cả. Ai cũng chết. Nhưng, cái chết không cắt rời con người với những người còn đang tiếp tục sống.
Vẫn đang mơ mŕng trong ảo giác, tôi sờ tay chú tôi, và câu hỏi tự buột ra từ tâm não tôi, trượt qua vành môi tôi :
- Chú ơi, thế chú có thấy bố cháu
ở
dưới ấy không ?
- Không ! Sao bố cháu lại ở dưới
ấ
y ! Bố cháu còn sống. Bố cháu vẫn
đ
ang lái xe trong quân đội.
Chú Dũng nói quả quyết, và nhìn tôi cái nhìn trắc ẩn. Tôi đứng vụt dậy, nghẹn ngào không sao kìm nén được :
- Chú ơi, bố cháu bị bọn Pôn Pốt bắn ba phát AK vào ngực, nhưng vẫn đưa ô-tô về tới địa điểm vŕ không chết !
Sung sướng trào nước mắt, nhưng như một đớn đau cảm ứng từ truyền kiếp, tôi vẫn thấy nhói đau ở ngực měnh.
*
* *
Cái quạt trần thả sức quay. Ba sải cánh xanh văng tít mů. Nó hoạt động để bů lại mấy năm trời chết đứng. Cái Thảm thích lắm. Můa hè in dấu ở khắp nơi. Cả trên người nó. Bà gọi nó là con phe rôm. Chiều nào bà cũng tắm chanh và lá mướp cho nó mà lưng nó cứ lẩn mẩn như lên sởi. Nó cũng là đứa tợn. Luôn miệng nó gào : "Vặn nhanh nữa lên, anh Duy !. Nó không biết rằng cái quạt là đầu mối câu
chuyện rắc rối giữa lão Hứng, con người gian ác chết xuống âm phủ đáng bị giam vào ngục tối cho quỷ sứ trừng phạt, với chú tôi, con người chứa đựng bao điều bí ẩn về tŕi năng vŕ hiểu biết.
Thấy cái quạt chuyển động sau bao ngŕy bị lão cúp điện, bảy hôm sau kể từ hôm hạch lạc chú tôi, bị chú tôi vặc lại, cứng họng, lão Hứng lầm lầm cái mặt ngay từ khi bước vào căn nhà, đi qua buồng nhà tôi. Ba lão bảo vệ đến ở cùng lão cũng đeo bộ mặt ác thần như thế. Không thấy con Jăng đâu. Qua trň chuyện của bọn họ thì biết họ gửi con chó giống này ở một nhà nào đó, gần đây.
Không hiểu bên trong nghĩ ngợi, dự tính gì, chứ bề ngoài, chú Dũng tôi thản nhiên như không. Với một con người như chú : mạnh mẽ, táo bạo, tài năng, trong người sôi sục một dòng máu phiêu lưu, nhưng lại rất hồn nhiên, vô tư, bản năng nữa ; thật cũng khó đoán.
Tuy vậy, tôi cũng vẫn lờ mờ ngửi thấy cái mùi máu lửa của cuộc chiến
căng thẳng giữa lăo Hứng và gia đình tôi, trước hết là với chú Dũng. Nhiều hôm cái quạt đã là khởi đầu của nhiều lời qua tiếng lại giữa chú tôi và lão. Bởi vì, có những trưa hè nóng như thiêu đốt, cái quạt đang quay vů vù, bỗng chậm dần và ngưng hẳn. Rõ ràng là có sự khiêu khích và ngấm ngầm một thủ đoạn ác hiểm gì đây. Chú tôi cố nén giận trước chuyện này :
- Anh Hứng ơi, anh có hiểu rằng bốn người chúng tôi chỉ có một diện tích là sáu mét vuông và nhiều lúc nóng quá, chật quá, tôi phải ra hiên nằm không ?
Buồng trong không có tiếng đáp. Chú tôi đánh động vŕo tấm liếp ngăn. Hứng vẫn tảng lờ.
Tình trạng này lặp đi lặp lại vài lần rồi.
Chiều nay lại xảy ra. Cơn bão xa ngoài biển Đông dồn tụ oi nồng, ngột ngạt đến nghẹt thở vŕ mồ hôi cứ rịn ra nhây nhớp khắp người. Mất quạt thì phát ốm mất. Sau khi chú tôi gọi, hỏi,
trình bày hoàn cảnh nóng bức, nhún nhường, van vỉ, Hứng vẫn giở bài bây,
ậm ờ một lúc rồi cất tiếng ngáy, chú tôi liền to tiếng :
- Anh Hứng, sao anh lại có thể nhẫn tâm như thế được nhỉ !
- › !... ạng nói cái gì thế ?
- Anh ăn hiếp dồn chúng tôi vŕo chỗ bí quá đáng lắm rồi đấy. Nęn biết
đ
iều, anh Hứng ạ.
- Nhưng mà mất điện thì tôi biết
làm thế nào !
- Anh nói dối mà không biết ngượng à ?
- Tiên sư thằng nào nói dối anh nhé.
Hứng lên giọng chửi thề, giữa vài ba tiếng cười nén lại trong bàn tay bịt miệng thoang thoảng mơ hồ. Chú tôi không để ý đến chi tiết ấy, cau có :
- Thật là quá đáng ! Quạt mình thì vẫn vu vu.
- Anh Dũng ạ, tôi không khốn nạn như anh tưởng đâu.
- Rõ ràng tôi nghe thấy.
- Thì mời anh vào kiểm tra !
Chú tôi bật ngay dậy, trên người chỉ độc cái quần đůi, hầm hập bước theo lối đi, rẽ vŕo buồng Hứng.
Tai biến xảy ra quá đột ngột, nhanh chóng !
Tôi chỉ nghe thấy một tiếng kêu hự dội từ bụng lên miệng của chú tôi. Rồi sau đó là những tiếng đấm, đá huỳnh huỵch, chan chát, bồm bộp của một đám ba bốn người, cůng tiếng thở hổn hển, tiếng rít khoái trá của bọn chúng.
Biết là có sự chẳng lành, tôi nhảy xuống giường, la to : - Bọn ăn cướp, giết người, các bác
ơi !
Nhưng, tôi bị ngay một kẻ nào đó tát cho một cái ngã giúi ngã giụi vào góc buồng. Chồm dậy, tôi thấy ba bốn bóng đàn ông đang chạy từ buồng Hứng, qua nhà tôi ra sân. Một tên nhổ nước bọt chửi : "Phải biết lễ độ với kẻ nắm công tắc điện nhé !".
Tôi chạy vào buồng Hứng. Cửa buồng đã khóa. Bọn Hứng đã chuồn, sau khi bày kế hiểm lừa chú tôi vào buồng, bất ngờ đánh chú tôi một trận đňn thù. Bọn này là quân đánh thuê nhà nghề. Ngay từ cú đánh đầu tięn, chúng đă hạ chú tôi xuống đất vŕ điểm huyệt cho chú tôi ngất đi. Chúng rất sợ chú tôi với sức quật cường tuổi trẻ lại từng trải trong lao động vŕ chiến đấu, sẽ hồi tỉnh, nęn ra đňn rất ồ ạt với phương châm đánh nhanh, rút nhanh. Bây giờ chúng đă kéo chú tôi ra khỏi căn buồng vŕ vứt chú tôi lại trên lối đi xuống bếp.
Tôi ngồi xuống cạnh chú tôi. Nhưng, ngay lúc ấy chú tôi đă mở mắt, chống tay ngồi dậy và đưa mu tay quệt mép chùi dòng máu đỏ đang rỉ ra.
- Không hề gì ! Đừng nói cho bà biết ! Bọn chúng đâu cả rồi ?
- Chúng chạy cả rồi, chú ạ.
Chú tôi đứng dậy. Người chú đẫm mồ hôi. Nhưng không có dấu vết thâm
tím. Mặt chú lì lì, mép chú trễ xuống, đọng niềm cay uất.
Bà tôi đi chợ về lúc đó.
Không hiểu là có điều gì báo trước mà bà tôi có vẻ hớt hải thế. Hấp tấp gắn liền với tai nạn hay vì bà tôi lúc đó già yếu, mệt mỏi, hoa mắt nên khi rẽ quặt vào nhà, đầu gối liền đập vŕo cái cọc sắt chôn làm cữ ở cổng. Kêu
ố
i một tiếng, bà tôi buột rơi cái làn, tay
ấ
p lên vết đau và khuỵu xuống giưa
cơn nắng quái ban chiều.
Tôi và chú tôi vội chạy ra. Chú tôi định bế bà. Bà không chịu. Một tay ôm ngang lưng chú, chân đau co, chân kia tập tễnh, bà nhảy từng bước nhỏ vào nhà. Cái Thảm đi xin lá láng về hơ nóng cho bŕ đắp để tan máu tụ ở chỗ đầu gối vấp. Nhưng, không đỡ. Bao nhięu cái mệt nhọc hình như chỉ chờ có dịp này hóa thành cơn đau nhức hành hạ bà.
Bà ôm chân, rên rẩm cả đêm.
*
* *
Nhưng, ngày đó là ngày gì nhỉ, mà tai biến liên tiếp tai biến dội xuống gia đình tôi ? Cả khi màn đêm đã buông.
Đęm ấy lại là một đêm không khí ngột ngạt, oi bức chưa từng thấy. Đôi lúc nhấp nháy ánh chớp nhỏ, nhìn lên thấy một trần mây, ngổn ngang mây cục, mây tảng, mây hòn, đen đen, xám xám. Cả dăy nhà chỉ thấy tiếng trở mình, cằn nhằn của người già con trẻ mất ngủ.
Chú tôi trở dậy đi tắm.
Từ hôm chú tôi về, chúng tôi trở lại sử dụng cái buồng tắm ở cạnh bếp của Hứng. Hứng thấy vậy chẳng nói chẳng rằng. Nhưng trò đánh trộm du côn lúc chiều với chú tôi, chứng tỏ thằng cha này là tên gian hiểm không vừa. Lão không chịu lép trước chú tôi đâu. Lão vẫn coi mình là kẻ mạnh, kẻ nắm công tắc điện.
Quả nhiên, chú tôi bị vào bẫy của lão lần thứ hai, ngay đęm ấy.
Như trên tôi đã nói, Hứng cùng đồng bọn về căn buồng của lăo mà không thấy con Jăng đâu. Tôi cũng đă bị chúng lừa khi nghe chúng nói rằng con chó giống nọ hiện đang gửi ở nhŕ bạn chúng gần đây. Sự thật thě con Jăng đă bí mật trở về. Con béc-giê này to lớn, hung hãn, dữ tợn lắm. Nó hoàn toàn có thể đóng trọn vai tên hung thủ gây tội ác. Hứng gian ngoan đã tỏ ra vô cùng hiểm độc khi sử dụng con chó đực nŕy để trả thů chú tôi. Trò này quả là chỉ có bọn lưu manh chuyên nghề mới bày ra được. Với con chó này, người khỏe mấy cũng chỉ là một đối thủ non yếu. Hơn nữa, dẫu có thương vong nặng nề đến đâu, nạn nhân cũng không có lý mŕ kiện cáo. Chó xích ở trong nhà tôi, anh mò vào làm gì để nó phải nổi cơn hung đồ ?
Thế là con Jăng được bí mật xích vŕo bếp. Cửa bếp được mở thông với cửa buồng tắm. Sợi xích đủ dŕi để
hung thủ có thể tung hoành trong buồng tắm.
Chú tôi lần xuống buồng tắm. Chú tôi từng bước bước vào cái bẫy đã giương sẵn của Hứng. Và bẫy sẽ sập, để bọn Hứng lúc này tụ tập ở một nơi nào đó hí hởn, tâng bốc nhau và
ă
n mừng thắng lợi.
Bọn Hứng thật là những kẻ tinh ma.
Chúng dự tính đúng. Cửa buồng tắm bị đẩy khẽ, kęu kẹt một tiếng, đă đánh thức con Jăng. Nó nhổm dậy, giũ měnh. Và khi chú tôi lọt cả người vào, tay đang đưa ra phía trước, sờ těm cái gáo đặt tręn bờ bể nước thì con chó hung tợn kéo cái xích đánh sạt, nhe nhanh, chồm tới trong thế tấn công quyết liệt. Hai chân con chó với những chiếc móng nhọn sắc bập ngay vào ngực chú tôi, và cổ chú tôi đã chạm vào cái mũi ẩm ướt của nó.
Giật mình, chú tôi ngửa người né lui. Có lẽ đó là cái cảm ứng bén nhạy của một người vừa bị lừa sa bẫy, còn nguyên sự dè chừng cảnh giới trong
cử chỉ, ý thức. Có lẽ, đó cũng lŕ cái phản ứng tự nhiên của một người còn trẻ tuổi, nhưng sớm dạn dày trong va chạm, luôn ở trong tình thế bất ngờ phải kíp thời có cách ứng xử thích đáng. Đó lŕ hành động thông minh của chiến sĩ đặc công. Bọn Hứng ranh ma, nhưng đă không lường hết mọi sự. Chúng không biết rằng chú Dũng tôi
đă
từng là lính đặc công.
Lúc này, chú tôi thoát cái ra khỏi
tình huống đi tắm, trở lại ngay vị trí người chiến sĩ đặc công đang lần vŕo vị trí địch, bị khuyển địch tấn công. Lập được trạng thái tinh thần như thế, mọi việc sẽ đảo ngược lập tức ! Thật thế, běnh tĩnh và nhanh nhẹn, tránh hàm răng nhọn của con vật, chú tôi lạng sang bên trái. Con chó mất đà chống chân trước xuống đất, nhưng lập tức bật ngay dậy, gần như bay lên, đớp vào bàn tay trái chú tôi giơ cao một cách cố tình để nhử nó. Thôi, thế là vào đúng bài bản rồi. Kẻ đi vồ người đă bị người đưa vŕo tròng. Nắm đấm
dồn hết sức trẻ và lòng căm hờn cùng ý chí quyết đấu của chú tôi vòng từ dưới quại lên đã đánh trúng ức con chó. Con chó tung người lên, hực một tiếng và đổ nghiêng xuống đất. Không bỏ lỡ thời cơ, chú tôi sáp tới, đč ập hai đầu gối lęn mình con chó, và hai bàn tay xòe những ngón tay như sắt nguội chịt lấy cái cổ lông đen chuồi chuội của nó, bóp mạnh.
Nghe tiếng chú tôi gọi, tôi cầm cái đčn đi xuống, thě thấy con Jăng nằm nghięng, đầu ngoẹo, lưỡi thč giữa hai hàm răng cắn chặt, nó đă chết.
Chú tôi đứng, tay chống nạnh, ngực dội lęn hoắm xuống như sóng dồi :
- Để nó đấy ! Quân khốn kiếp !
Không cứng tay với chúng nó thì chúng nó ăn thịt mình.
Chú tôi nói trong hơi thở dốc, đưa tay quệt đám mồ hôi vă đầy trán, rồi cůng tôi đi lęn nhà.
Bà tôi cựa mình, hỏi :
- Có chuyện gì mà hai chú cháu rì rầm ở dưới bếp lâu thế ?
- Con tắm thôi ! Có gì đâu. Mẹ có
đỡ
không ?
- Đau ę ẩm khắp người, con ạ. Cả
ở
ngực nữa.
- Giở giời nên thế thôi, mẹ ạ.
Bà tôi đáp : ừ, rồi trở mình, quạt
phành phạch. Được một lúc, lại mở mắt. Chú tôi vẫn ngồi dưới đất, chấm thuốc lá đỏ lňe soi hồng khuôn mặt tròn, rắn rỏi.
- Không đi ngủ đi, cứ ngồi ăn thuốc lá thế lŕm gì ?
- Con hút hết điếu nŕy đă.
- Bố anh ngày xưa ho hen vì thuốc lá đấy ! Hừ, con trai, đŕn ông nhà này, chả ai là không nghiện cả. Cai đi có được không ?
- Khi nào bốn mươi tuổi, con sẽ bỏ hẳn.
- Bố Duy năm nay bốn mươi rồi đấy. Khổ, gần chục năm rồi, chả hiểu sống chết ra sao !
- Chết thế nào được mà chết ! Mẹ cứ lo làm gì !
- Vẫn rằng là nghĩ thế, nhưng mà...
à này, con làm cách gì, hay là đi phép vào trong đó, hỏi tin tức anh con, xem thế nào. Mẹ nghe trong người hồi này không được như hồi năm ngoái.
- ại, mỗi tuổi mỗi yếu, mẹ đừng lo. Mẹ cňn sống với chúng con chục năm nữa. Rồi con học đại học xong, con còn lấy vợ chứ.
-
ừ thì mẹ cũng mong sống mãi với con cháu. Chứ nếu bỗng dưng phải bỏ các con, nhất là các cháu... thì mẹ áy náy lắm.
- Mẹ chỉ nói gở !
- Cha bố anh, cũng biết trách mẹ nói gở. Này, con...
- Mẹ bảo gì cơ ?
- Anh thắp hương trên bàn thờ bố anh hộ mẹ. Vừa đặt mình là mê. Mà mê sợ quá. ạng lão đứng ở cửa, mời vào không vào, chỉ khóc. Gặng mãi mới nói : tôi thương mình và các con,
cháu quá, có biết đâu rằng měnh chết rồi, vợ con, cháu nội, cháu ngoại, phải sống với lắm bất công thế !
Chú tôi leo lên ghế, cắm ba nén hương trên bàn thờ ông tôi. Không ngờ cái Thảm cũng thức giấc lúc đó. Nó rỉ tai tôi rằng nó mê thấy mẹ nó về, dẫn nó tới trường mẫu giáo. Tôi nằm im, nhớ tới câu chuyện huyền hoặc chú tôi kể hôm rồi, trong mùi thơm của hương trầm.
Tôi không ngờ đęm đó lại lŕ những giờ phút sum họp cảm động hiếm hoi của gia đěnh tôi. Số phận hình như chưa cho phép chúng tôi được sống bình yên, đông đủ.
Tình thế và cá tính đã là nguyên cớ của các tai họa. Tai họa sau bắt nguồn từ tai họa trước và nặng nề hơn.
Sáng bửng, tôi và cái Thảm đang thiếp đi trong giấc ngủ bů thì nghe thấy tiếng bà tôi rền rĩ :
- Giời ơi, các ông nghe kẻ nào vu oan giáng họa cho con tôi thế !
Tôi tụt xuống giường. Bà tôi ngồi trên đất, cái khăn nhung buột rơi tręn vai. Mái tóc bạc cùn phật phờ sau gáy. Chân đau co, chân lành duỗi. Mặt rộc rạc, đau đớn. Chú tôi mặc quần áo bộ đội, đứng khoanh tay, tựa lưng vŕo tường. Hai chiến sĩ công an mặc cảnh phục, đứng ở cửa đang xua đuổi hŕng xóm đến xem ; lấp ló mặt hai đứa con gái nhŕ cô Đại Bŕng ở ngoài cửa. Trong nhà một chiến sĩ công an khác đang đọc lệnh bắt giữ chú tôi. Lý do bắt giữ ghi trong lệnh chung chung lŕ :
để
đảm bảo an ninh, trật tự !
Thấy bà tôi mếu máo, người nọ cúi
xuống :
- Cụ đừng lo. Không có chứng cứ thě anh ấy sẽ được thả ngay thôi. Cơm gạo đâu mŕ nuôi không bây giờ.
Chú tôi lừng lững đi ra tới cửa, quay lại : - Mẹ đừng khóc. Chúng con không lŕm điều gě tủi hổ cho dòng họ, tổ tiên, bố mẹ đâu.
Tôi và cái Thảm chạy theo giữ tay chú. Cái Thảm òa khóc.
Tôi đă không thoát ra khỏi cái mạng lưới định mệnh, nếu như lŕ nó có thật, đang chụp xuống gia đěnh tôi. Tôi cũng như em Thảm, có mẹ, có cha mà lại hóa ra côi cút giữa cảnh đời. Nhiều khi chúng tôi đúng mŕ lại bị quy kết là kẻ có tội. Còn bây giờ... Bắt đầu là bài tập làm văn kể chuyện. Với đầu đề cô giáo Tuyết ra : "Em hăy kể lại một câu chuyện dũng cảm mà em được biết (nghe, thấy)", tôi đă say mê viết lại hơn một trang giấy chuyện chiến sĩ lái xe bị ba viên đạn AK xuyên phổi mà vẫn đưa xe được tới đích an toŕn và không chết. Tất nhiên tôi đinh ninh chiến sĩ đó lŕ bố tôi. Bố tôi không chết. Dứt khoát là thế vì chú tôi đã từng đến cái thế giới của những người đă khuất, đă gặp ông, cụ, kỵ tôi, và khẳng
định lŕ không có bố tôi ở dưới đó. Viết chuyện nŕy với tất cả tình yêu và lòng kính trọng cha tôi, tôi chắc mẩm đó sẽ là chuyện hay nhất kỳ làm văn này. Gì chứ chuyện của tôi hay hơn chuyện của thằng Kim Phú là cái chắc.
Thằng Kim Phú, thằng Văn Giang học cůng tôi từ mẫu giáo. Lên lớp một, lớp hai, nay là lớp bốn, chúng cũng vẫn cùng lớp với tôi. Hai đứa chơi với nhau, xa lánh tôi vì tôi học giỏi hơn chúng, lại là con nhà nghèo. Giữa học kỳ một, thằng Văn Giang chuyển vŕo Sài Gòn theo bố mẹ. Còn lại thằng Kim Phú, con ông đại tá công an. Mất bạn, thằng này mới lân la làm lành với tôi và Việt. Mẹ nó cũng thúc nó chơi với tôi. Vì nó học kém quá. Quy tắc tam xuất làm không nổi. Văn nó còn kém nữa. Lần này, nó ăn cóp một câu chuyện in ở sách Kim Đồng của nhŕ văn Phong Thu nổi tiếng. Chuyện kể về một em nhỏ đánh vỡ cái lọ, dũng cảm nhận lỗi trước mẹ. Nó chép
nguyên si, không sai từng dấu chấm, phẩy.
Chắc chắn cô Tuyết sẽ cho nó ăn trứng hay ăn gậy. Còn tôi, xoàng là tám, nếu không là chín, mười. Nào ngờ, tôi bị một vố tẽn tò, điếng người ! Đúng một hôm sau ngŕy chú tôi bị bắt giữ, đưa về giam ở trại tạm giam, cô giáo trả bŕi văn. Vŕ tôi đă nhận lại bài văn sáng tạo của mình với nỗi tủi hổ chưa từng nếm trải. "Hoan hô nhà văn tương lai của nước Việt Nam ta. Em bịa tạc một câu chuyện đến nực cười. Nhưng, em đă gặp may, vì em đã làm cô buồn cười quá, nên em không bị không điểm".
Đó lŕ lời phê của cô giáo Tuyết ở rìa bài văn của tôi. Cạnh lời phê tàn nhẫn và giễu cợt vô lối đó là con số 1 to tướng nhọn như một mũi tên. Tôi giấu vội bài văn xuống gầm bàn, tim như bị tên bắn trúng, đau lịm, nhưng cố gượng lên để đón nhận điều trớ tręu thứ hai : nghe cô đọc bŕi văn khá nhất đợt nŕy, bài của thằng Kim Phú.
Cả lớp im lặng. Chỉ có Việt, sau khi nghe cô đọc vŕ phân tích cái hay của bài văn ăn cóp nọ, lŕ giơ tay.
- Em Việt có ý kiến gì ?
- Thưa cô, bài văn của bạn Kim Phú em nghe quen quen, hình như đã đăng ở đâu rồi đấy ạ.
Cô Tuyết xua tay :
- Cốt truyện có thể giống. Nhưng lời văn thě khác, em ạ.có - Nhưng thưa cô, lời văn cũng giông giống ạ.
- Giống là giống thế nào ! - Cô nghiêm mặt. - Em đọc nhiều đă bằng cô, hả ? Ngồi xuống !
Giờ ra chơi, thằng Kim Phú làm mặt lạnh với Việt. Còn với tôi, nó vác mặt ngay lên. Tôi không thèm chấp, mặc nó. Nhưng, đến giờ ra chơi thứ hai, bỗng có đứa chạy đến rỉ tai tôi : - Nŕy, Duy. Thằng Kim Phú nó bảo chú mày vừa bị bắt.
- ừ đấy, thě sao nào ! - Tôi lườm thằng nọ, thấy nó im, liền thêm : -Người ta tạm giữ để kiểm tra. Không có gì thì người ta sẽ thả ra.
- Sao bảo chú mày là gián điệp Tàu ở biên giới mới về.
- Láo ! Đứa nŕo bảo mày thế ?
- Thằng Kim Phú. Nó bảo chính bố nó là thiếu tướng công an đã ký lệnh bắt chú mày.
Tôi sững sờ. Chả lẽ cái chuyện nó dọa tôi hồi còn học ở mẫu giáo lại là thật. Hay là, cái Vành Khuyên học lớp tám vốn căm ghét tôi, chú tôi, đă ton hót mọi chuyện xảy ra với thằng Kim Phú.
Giờ ra chơi thứ ba, tôi xộc đến định hỏi thằng Kim Phú chuyện nọ. Nhưng, vừa thấy tôi, thằng nŕy liền lặp lại cái trò kết bè đảng, phong cấp tước từ hồi ở mẫu giáo, chỉ mặt tôi, hét :
- Các đồng chí sĩ quan cấp úy, cấp tá ! Các đồng chí hăy bắt trói tên phạm pháp này lại.
Trông cái thân hình lẳng khẳng, cái mặt lấc láo của nó tôi đã thấy ghét quá. Tôi xồng xộc tiến đến thẳng nó :
- Mày bắng nhắng cái gì thế !
Tức thì nó rút cái còi trong túi đút vào miệng, thổi đánh toét một tiếng rất chối tai. Trời ! Không hiểu ông bố đại tá hay thiếu tướng gě đó có thấu hiểu nông nỗi lŕ : con ông nó lợi dụng luôn chức vị, phẩm tước của ông để dọa nạt, áp chế bạn bč không ?
- Các đồng chí bắt giam tęn này lại ! - Nó ra lệnh.
- Mày nói ai là phạm ? - Tôi vặn.
- Mày ?
- Mày nói láo !
Tôi quát. Nhìn xung quanh đã thấy ba bốn thằng lẻo khẻo đang rập rình định giơ tay chộp mình. Chúng đều muốn tuân lệnh thằng Kim Phú. Tôi
đoán chắc rằng thằng Kim Phú lại đă tổ chức được một đám hầu cận měnh bằng cách đưa oai danh bố ra vŕ bắt bọn kia phải đóng tiền cung phụng. Nhưng xem ra bọn muốn bắt tôi đều có vẻ e sợ. Con nhŕ giàu, có đứa nào vóc dạc đô khỏe như tôi. Tôi mười tuổi, mang tố chất di truyền của dòng họ có sức vóc, lại quen sống trong kham khổ, nên vừa khỏe lại vừa dai sức. Vào tuổi này, tôi cảm thấy sâu sắc thế nào là sự xúc phạm đến danh dự. Vả chăng, dư ảnh của cuộc bắt giữ chú tôi để lại trong tôi niềm cay uất lúc này dội lên cay sè gốc mũi tôi, vùng xoang trán tôi. Mình không cứng tay là bị nó ăn thịt liền. Tôi nhớ tới lời chú tôi khi trừng trị con Jăng cůng lúc lòng tôi rực lên ý nghĩ phải cho thằng Kim Phú một trận.
Thế là tôi nắm tay lại, gằm mặt xuống, lao thẳng vào thằng Kim Phú, một tay giơ cao che đỡ vùng mặt, còn tay kia như máy ra đòn tới tấp đúng
bài bản chú tôi đã dạy. Thằng Kim Phú giật lùi, nhưng nó cũng đã lãnh liên tiếp hai quả thượng đẳng vào mặt. Gầm lên, nó tung chân đá móc, một quả súc của tôi đă đánh bật chân nó lęn. Mất đŕ, nó ngã ngửa tênh hênh và nằm khòng kheo trên sân như hình nhân bằng gỗ chắp, không sao đứng dậy nổi.
Trận đấu diễn ra trong nháy mắt. Bọn lâu la của thằng Kim Phú xô lại, đỡ nó dậy. Tôi lảng đi, ngỡ rằng cũng chỉ là chuyện bình thường vẫn hay xảy ra và chìm vào trong nhịp sống sôi động học trò. Nào ngờ, cái thằng có thói ăn trên ngồi trốc ấy lại là cái thằng cò hương, được bố mẹ nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa, chỉ giỏi hò hét, chứ va chạm mạnh là không sái tay cũng bong gân, trẹo cẳng. Bị mất đà ngã ngửa, nó vội vàng đưa tay chống đất. Nó đă bị chính nó hại nó.
Được bạn nâng dậy, nó so vai lại, khňng khòng cánh tay trái, sụt sịt khóc.
Cái thằng hèn ấy nhờ các bạn dẫn đến cô giáo Tuyết dạy văn, đồng thời lŕ cô giáo chủ nhiệm lớp chúng tôi. Ngay lập tức, tôi bị mời đến trước mặt cô giáo :
- Nào, em đã làm hại bạn như thế kia, em có thấy xấu hổ không ?
- Thưa cô...
- Không thưa gửi gì cả. Tôi biết là vì sao em đánh bạn Kim Phú rồi. Em ghen ghét với tài năng của bạn ấy chứ gì ! Em tồi lắm ! Em thử nghĩ kỹ đi, như thế có xứng đáng lŕ học sinh không ?
Tôi cúi gằm, mặt ê dại đi. Trời ơi, sao tôi bị nhục mạ đến thế này. Cô ơi, sao cô lại có thể gán cho em cái ý nghĩ đê hèn, đốn mạt như thế ?
Thằng Kim Phú được đưa về nhŕ nó ngay. Tôi ngồi học tiết cuối cùng, đầu óc mung lung, hỗn loạn. Nhưng, nỗi oan ức ấy chưa phải đă là đến mức cay đắng tận cůng. Tan học, tôi bị gọi lên văn phòng hiệu trưởng và ở đây, tôi đă phải chịu đựng một cực hěnh khổ
nhục mà tôi tin rằng sau này mỗi khi nghĩ lại, nếu không bình tĩnh, tôi có thể nổi cơn khùng điên, phá phách.
Tôi cam đoan lŕ thế. Và tôi, cho đến giờ, vẫn không tài nào giải thích nổi, thân phận tôi sao lại có thể bị khinh rẻ đến thế, sao lại nằm trong tay ngẫu hứng của một người đŕn bà xa lạ, chẳng phải là giáo viên, chẳng phải là hiệu trưởng, hiệu phó nhà trường.
Người đŕn bà ấy đi chiếc xe La-đa đến trường. Cặp mông và bộ đùi mập bó trong cái quần bò hoa. Ngực nở căng sau làn áo phông cá sấu. Ngoài bốn mươi rồi, nhưng son phấn đang cố trẻ hóa bà, tạo cho gương mặt choăn choắt của bà cái vẻ kiêu kỳ và nanh
á
c của mụ dì ghẻ.
Bà như vồ lấy tôi, lôi tôi xềnh xệch
vào căn buồng khi tôi vừa rụt rè đi đến trước cửa để trěnh diện cô chủ nhiệm.
- Mày đây, hả ? Cái thằng mặt sứa gan lim này. Mày ghen tức gì với con tao ? Mày thù hằn gì với nó, hả ?
Bà nhe những chiếc răng trắng như sứ, nhọn, nhỏ như răng chuột, vŕ rít lên những tiếng chói tai, đồng thời hai tay bà cứ rung lắc, lay giật tôi như tôi là cái gốc cây bà phải đánh đổ vậy.
Tôi đă phản ứng lại. Tôi quẫy ra khỏi những ngón tay của bà. Lập tức bà gí ngón tay vào trán tôi day day và
đ
ay đả :
- Mày ghen ăn ghét ở với con tao,
hở ? Mày mà dám so sánh với con tao, hở ? Con tao là lá ngọc cành vàng. Còn mày, mày là con cái đứa đánh đĩ thập phương, lŕ con thằng khố rách áo ôm, cu-li poóc-tê. Thằng chú mày là hạng lưu manh có tiền án, tiền sự. Bà mày là con mụ nặc nô...
Bà thốc tháo tuôn ra, xối vào tôi mọi lời nguyền rủa, mạt sát nặng nề. Hóa ra bà đã đủ thời gian thu thập những thông tin cần thiết về gia đěnh tôi. Bằng cách qua mồm thằng Kim Phú hay qua hồ sơ bắt giữ chú tôi mà bà có thể biết ; và vì không cắn xé
được tôi nên bà dùng chúng để hạ nhục tôi.
Cô Tuyết có lẽ thấy bà bị kích động quá, nên dịu dàng bảo bà : cứ bình tĩnh để cô dạy bảo tôi. Tức thì bà lồng lên như ngựa vía và xỉa vào mặt tôi : - Dạy bảo gì cái hạng này hở, cô ! Bé đã thế này thì lớn lên sẽ thành đầu trộm đuôi cướp như chú nó. ại giời, cái quân vai u thịt bắp, mồ hôi dầu khốn nạn nŕy, nó lỗ mãng quen thói rồi. Cái tay thằng bé nhà tôi mà nó dám mắm môi mắm lợi bẻ quặt lại thì không gãy cũng trật khớp chứ còn gì !
Mặt tôi đă tím lịm. Lạ sao lúc này tôi không còn cảm giác nhục nhã nữa. Phải, việc gì mà nhục nhỉ ? Kẻ kia sỉ nhục tôi. Nhưng, dựng chuyện vu cáo, tức là bà bịa đặt, gán cho tôi cái xấu xa tôi không có thì tôi không việc gì mà nhận lấy cái nhục. Tôi chỉ căm phẫn thôi. Và tôi phải gầm lên, sau một hồi nín hơi, tức nghẹn :
- Bà im đi !
Có lẽ bị bất ngờ nên người đàn bà nọ há hốc mồm, sửng sốt. Lúc ấy cô giáo Tuyết, ôi cô giáo kính mến của em, từ đầu tới giờ cô chẳng những chẳng đứng về phía kẻ bị vůi dập, chẳng có một hành động tối thiểu nŕo để bảo vệ thằng học sinh khốn khổ của cô khỏi móng vuốt cú diều, trái lại, cô lại dửng dưng, bỏ mặc nó bơ vơ đơn chiếc trước trň trả thù hung bạo ; giá như cô cứ tiếp tục im lặng thờ ơ thì cũng còn hơn là bỗng dưng cô vằn mắt nhìn tôi, quát : - Em không được hỗn ! - Cô đă về hùa với cái ác, cái vô lý.
Thế là người đàn bà nọ được thể, ngoạc mồm tru tréo : - Đấy, cô xem. Cái đồ bất nhân độc ác thế đấy. Nó dám chửi cả tôi. Nŕy, bà nói cho mày biết. Cả nhà mày không đáng giặt sơ-líp cho nhà bà nhé ! Tôi đề nghị nhà trường phải đuổi học thằng này. Không thì tôi kiện lên tận Bộ giáo dục các người.
Rồi giật phắt cái ví đầm để tręn bàn, người đàn bà quái kiệt nọ vùng vằng lao ra cửa, như thể là dằn dỗi gì đó. Nhưng, tới cửa, bà lại quay ngoắt lại, chỉ vào mặt tôi, gằn : - Chưa xong với bà đâu ! Bỏ ngay ra, về bảo cả nhà mày gom góp lại, bỏ ra mười nghìn đồng, để bŕ thuốc thang cho con bà. Không thì còn rắc rối với bà !
Lại một lần nữa, cô giáo phù kẻ thịnh, về hùa với kẻ có quyền hành và giàu có, quen thói tác yêu tác quái vào mọi việc, cô không giữ được lẽ công bằng của người đi dạy dỗ con trẻ, cô dằn hắt tôi :
- Em thấy tội lỗi của mình chưa !
Em làm bà ấy tức giận, em gây bao hậu quả rắc rối cho tôi, em có hiểu không ? Đấy, em tự làm hại em nhé : ai có thể kết nạp em vào Đội được nữa !
Nước mắt tôi ứa đầy vŕnh mi. Tôi sẽ vừa gào vừa khóc vì uất ức, tủi hờn.
Nhưng không, tôi đă chỉ khóc vì thương bà. Bà tôi đã tới. Như bụt hiện lên cứu khổ cứu nạn kẻ yếu hèn, bà tôi đã tới cùng với Việt dẫn đường. ại, Việt, người bạn nhỏ bé thân yêu suốt đời của tôi. Việt đă chạy thẳng về nhà tôi, báo cho bà tôi biết : Cần phải cứu trợ tôi ngay. Bà tôi, cái áo nâu vá vai, gầy gùa, chân đau, tập tễnh chạy dọc theo hành lang gọi tên tôi, rồi đứng lại trước người đŕn bà nanh ác cắp ví vừa xỉa xói tôi xong, với tiếng kêu vừa thống thiết, vừa quyết liệt :
- Các người có quyền gì mà hành hạ cháu tôi ! Các người có quyền gì !
Mụ đŕn bà nọ liền lảng ra ngoài. Còn cô giáo Tuyết chắc vừa kịp phản tỉnh, nhận ra thái độ thiếu công bằng quá đáng của měnh, liền đỡ tay bŕ tôi : - Cụ ơi, xin cụ cứ bình tĩnh, để cháu nói lại cụ nghe.
Cuối tuần đó, bŕ tôi được mời tới trường.
Trở về, bà tôi cho tôi biết : Cô giáo nhận là có thiếu sót trong việc này,
nhưng vì rõ ràng tôi đã đánh bạn bị thương nên phải chuyển sang lớp khác, để quan hệ hai bên đỡ căng thẳng, phải hoăn kết nạp Đội một thời gian vŕ gia đěnh tôi phải nộp tám nghìn đồng thuốc thang cho thằng Kim Phú. Tổn thương của nó có giấy bác sĩ chứng nhận.
Tôi ứa nước mắt thương bà. Bà ôm tôi, xoa đầu tôi, ôi bà của cháu, bà mụ đỡ nâng cháu, một lần nữa bà lại dắt tay cháu đi qua cái hỗn độn vô lý, thiếu nhân cách của cuộc sống nŕy.
Vỗ vỗ vai tôi, bà cười khe khẽ : - Con trai gì mà mau nước mắt thế !
Nín đi không em Thảm nó cười cho kěa ! Sợ bà không có tiền à ? Đâu khắc có đó. Nhiều no ít đủ, lo gě, cháu trai của bà.
Đâu khắc có đó, nói một cách cụ thể lŕ chiều hôm đó, bŕ tôi chồng cái ghế đẩu lęn cái ghế ba nan ở trên giường, và bảo tôi leo lên, tháo cái quạt trần xuống.
Trời hãy còn nóng, nhưng từ khi chú tôi bị bắt, Hứng đã công nhiên giật đứt hết dây điện của cái quạt vŕ nó đă trở nên vô dụng. Thêm nữa, giờ đây nó lại như một vật chứng nhìn chỉ thấy đau buồn. Tất nhiên việc bồi thường thúc ép phải bán cái quạt đi vẫn là lý do chính, vì cũng chẳng còn cách nào khác.
Có người đến tận nhŕ mua cái quạt đó. Cũng lại lŕ cái lão lái buôn mắt cặp kèm, ăn trầu thuốc dạo nào đã mua cái xe Eska. Cũng lại là cái thủ đoạn chê bai dìm giá và kiểu cách cò kè, bắt bí quen, mòn. Nhưng, lần này bà tôi không còn có được cái ứng phó linh lợi như hồi xưa. Bà tôi lặng lẽ đếm mười nghěn đồng rồi bảo ông ta : "Thôi, ông vác hộ tôi đi !". Khách mua đi rồi, bŕ tôi ngồi thần ra. Lát sau bà bảo :
trả cho nhà thằng Kim Phú cũng còn được hai nghìn để chu cấp cho chú tôi trong lúc bị tạm giam.
Thứ năm lŕ ngày nghỉ học. Cả nhà dậy sớm. Bà nấu cơm, nắm thành hai nắm to, nhỏ. Nắm nhỏ để ở nhà cho cái Thảm trông nhà ăn trưa. Nắm to bà tôi và tôi đem đi cho chú Dũng. Bŕ bảo : chả ai người ta cho tù ăn no đâu, huống hồ lúc thóc cao gạo kém nŕy. Nhà giam, tiếc rằng chỉ có thân nhân mỗi tuần tiếp tế cho người nhà bị giam có một lần, chứ nếu được thì mỗi ngày bà phải nắm một nắm cơm to gửi vào cho chú ấy ăn thêm. Cùng với nắm cơm, còn lọ vừng lạc.
Bảy giờ, hai bà cháu đến cửa nơi tạm giam đă thấy người ta đứng chật trong nhŕ đợi. Tôi lặng lẽ quan sát xung quanh měnh. Những làn mây, làn cói, túi nhựa chật căng bánh chưng bánh tẻ, giò, chả, ruốc. Lại có cả người mang nem, thịt nướng, lạp sường, xúc xích. Mặt ai cũng ủ ê như mang tâm
sự oan ức. Họ lầm rầm trao đổi chuyện trň, rồi đứng dậy rŕo rào xếp hàng đôi, khi vừa nghe thấy mấy tiếng kẻng khua kèng kèng.
Gần một giờ đồng hồ sau, bŕ tôi và tôi mới lọt qua được cái cửa vòm có hai cánh cửa sắt nặng nề, bước vào một căn buồng nhỏ, ở đó có người công an xem giấy tờ và kiểm tra đồ tiếp tế.
- Cụ gửi những cái gì vào ?
- Dạ, có nắm cơm với lọ muối vừng. - Không được để vừng trong lọ nhé.
- Sao ạ ?
- Tai cụ nghễnh ngãng à. Vứt cái lọ đi.
Người nọ lừ lừ nhìn bà tôi như nhìn tên gián điệp, rồi hất hŕm :
- Bẻ nắm cơm ra !
- Cái gì ạ ? Nắm cơm tôi gửi cho cháu.
Người nọ cau mặt, không nói không rằng, nhấc nắm cơm bà tôi đặt trên cái bàn mặt đá rửa, bẻ đôi ra rồi ném bịch
xuống, hai tay đập vŕo nhau như phủ bụi.
- Cụ vào thăm ai ?
- Dạ, thưa con tôi. Lã Văn Dũng.
- Cụ về đi.
- Sao ạ ?
- Không có ở đây.
- Dạ, tuần trước tôi đến thăm, nó cňn ở đây.
- Thả rồi.
- Sao ạ ?
- Cụ ra đi. Hỏi lôi thôi măi. Người tiếp theo đi.
|