II.CHUẨN BỊ TANG LỄ :
1.Tang chủ và phụ tang chủ :
Tang chủ thường là con trai trưởng, nếu con trưởng đã chết thì lấy cháu đích tôn, hoặc người đàn ông chính thức thừa kế gia tài người chết, cha còn mà mẹ chết, tang chủ là người cha. Phụ tang chủ là vợ người chết hoặc vợ tang chủ, nếu vợ người chết không còn.
Tang chủ làm chủ nghi lễ trong lễ tang, phụ tang chủ giúp công việc chi phí.
2.Tướng lễ, hộ tang, tư thư, tư hóa :
Tướng lễ là người chỉ huy, sắp đặt và quyết định mọi nghi lễ. Có thể coi là trưởng ban tổ chức tang lễ. Vì vậy tướng lễ là người có uy tín, thạo công việc nghi lễ.
Hộ tang phụ tá cho tướng lễ như lo công việc tiếp tân. Giống như phó ban tổ chức nghi lễ. Hộ tang được lựa chọn trong số nhân thân của người chết, đứng đắn,có tuổi, lịch thiệp, hiểu biết nghi lễ.
Tư thư, người lo công việc cáo phó, ghi chép đồ phúng của quan khách.
Tư hóa, người ghi chép việc chi tiêu trong đám tang.
3.Cáo phó :
Trước khi đưa tang, người tư thư phải lo đầy đủ công việc cáo phó. Xưa kia chưa có các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, phát thanh truyền hình, nên cáo phó sau khi viết tay được chuyển đến cho các gia đình thân nhân người chết. Đối với những tôn trưởng, hoặc những người ở xa, phải gửi cáo phó riêng và cho người mang đến tận nơi.
Cáo phó phải ghi rõ sự việc : Tên tuổi người qua đơì, ngày giờ chết. Tang lễ cử hành vào thời gian, địa điểm nào. Có khi còn ghi cả địa điểm an táng.
Ngày xưa việc xưng danh của thân nhân người chết, tục cũng được quy định rõ : Nếu cha mất con xưng là cô tử, mẹ chết thì xưng ni tử nếu cả cha lẫn mẹ đều chết thì xưng là cô ai tử !
4.Áo quan :
Chuẩn bị áo quan gọi là trị quan. Áo quan còn gọi quan tài, có nơi gọi là cỗ thọ đường, cỗ hậu sự, hay săng , hòm.
Xưa kia áo quan là hình hộp chữ nhật, vuông thành sắc cạnh, ván càng dày càng tốt, đối với gia đình khá giả, áo quan thường dùng loại gỗ tốt, có thể chịu lâu không bị mục dưới đất. Chiều dai thì "giường bốn thước hai, quan tài bốn thước bảy" (theo thước ta). Như vậy chiều dài áo quan vừa đủ người nằm, còn chiều ngang hẹp sát vai người chết nằm, với dụng ý không cho thi hài người chết trương to, chảy nước bốc mùi ra. Trường hợp người chết có đôi vai rộng quá khổ, thì ngay sau khi chết phải buộc gọn lại.Quan tài thường được sơn gắn rất kỹ, dưới lót bỏng, giấy bản, trà búp khô, để nước có chảy ra được thấm khô. Người ta gắn nắp quan tài bằng sơn sống, nhào với đất sét khô tán nhỏ, với bột nếp quấy nhựa xoan, rất kín, chắc, để năm bảy ngày, thậm chí có gia đình quàn trong đống cát, vào vườn vài ba tháng mới đem mai táng nước vẫn không thấm ra ngoài.
Loại gỗ tốt thường dùng làm quan tài là vàng tâm, giổi là hai thứ gỗ thích hợp với sơn, vì hai loại gỗ này bền lại có chất dầu giữ cho sơn bền lâu không tróc, bong sơn - Quan tài thường sơn son, hai đầu có chữ thọ và nẹp viền được thếp vàng, thếp bạc.
Ngày nay quan tài phần lớn làm theo kiểu có tiết diện ngang hình lục giác không đều nhau. Trên nắp về phần mặt có 1 khung hở lồng tấm kính để người viếng có thể nhìn thấy mặt người chết lần cuối cùng trước khi người đó vĩnh biệt cõi trần.
5.Các phụ gia :
Các thứ phụ gia là các thứ dùng để chèn hòm. Ngày xưa những thứ này có bán sẵn, đó là những xấp giấy nhỏ dày khoảng 5 - 10 cm, được khâu bện lại bằng dây gai, cắt thành cục to cục nhỏ, dài ngắn khác nhau, tùy theo vị trí chèn.
Vải dùng để liệm thi hài gồm có : Tiểu liệm, đại liệm, tạ quan (vải lót quan tài), thường dùng vải mộc, các nhà giàu có, quan lại dùng nhiễu lụa.
(TIẾP THEO LÀ PHẦN TIẾN HÀNH TANG LỄ, MỜI CÁC BẠN ĐÓN ĐỌC SAU)